รำเพย

         ชื่ออื่นๆ : กระบอก กะทอก บานบุรี ยี่โถฝรั่ง ดอกกระบอก (กรุงเทพฯ) รำพน (ภาคกลาง) แซน่าวา แซะศาลา (ภาคเหนือ)

ต้นกำเนิด :

ชื่อสามัญ : Yellow Oleander, Lucky Nut, Lucky Bean, Trumpet Flower

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Thevetia peruviana (Pers.) K.Schum

ลักษณะของรำเพย

ต้น เป็นไม้ต้นขนาดเล็ก มีความสูง 2 – 3 เมตร ลำต้นสีน้ำตาล ผิวลำต้นขรุขระ มียางสีขาวเป็นพิษระคายเคืองผิวหนัง ทำให้เกิดผื่นคัน

ใบ ใบเป็นใบเดี่ยวมีลักษณะใบแคบเรียวยาวคล้ายใบยี่โถ หนาแต่ไม่แข็ง ใบกว้างประมาณ 1 เซนติเมตร ยาวประมาณ 8-12 เซนติเมตร

ดอก ดอกออกเป็นช่อ ออกทีละ 3-4 ดอกที่ปลายกิ่ง ดอกมีลักษณะเป็นกรวย มีกลีบ 5 กลีบเรียงซ้อนทับกัน โคนดอกเป็นหลอดมีสีอมเขียว มีกลีบเลี้ยง ยาวแหลม 5 กลีบเช่นกัน ดอกมีหลายสี เช่น สีเหลือง ส้ม ขาว เมื่อดอกโรยจะติดผล ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกดอกตลอดปี

ผล ผลมีลักษณะกลม ปลายผลแบนมีรอยหยักเป็น 2 แฉก เมื่อสุกมีสีดำ มีเมล็ดข้างใน 1-2 เมล็ด ออกดอกในฤดูฝนถึงฤดูหนาว

การขยายพันธุ์ของรำเพย

การเพาะเมล็ดและตอนกิ่ง

ขึ้นได้ดีในดินทั่วไป โดยเฉพาะดินปนทราย และชอบแสงแดดจัด

ธาตุอาหารหลักที่รำเพยต้องการ

ประโยชน์ของรำเพย

ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับ

สรรพคุณทางยาของรำเพย

• ใบ มีรสเอียนเมา เป็นยาถ่าย ทำให้อาเจียน และใช้รักษาโรคเอดส์
  
• เมล็ด มีรสเมาเบื่อ ใช้เล็กน้อยเป็นยาบำรุงหัวใจ ใช้มากเป็นพิษทำให้หัวใจเป็นอัมพาตลำไส้เล็กบีบตัว ตัวเย็นลงถึงตายได้
  
• เปลือกต้น มีรสอมเอียน แก้ไข้มาลาเรีย เป็นยาถ่าย
  
• ต้น มีรสเอียนเมา แก้โรคผิวหนัง

ข้อควรระวัง

• เมล็ดและยางมีพิษมาก
  
• เป็นพืชมีพิษ ยางเมื่อถูกผิวหนังทำให้ระคายเคือง
• รับประทานเข้าไปทำให้คลื่นไส้ อาเจียน ชัก หมดสติ หัวใจเป็นอัมพาต

• การออกฤทธิ์ : พิษต่อหัวใจและเลือด

  ส่วนที่เป็นพิษ : ทั้งต้น

  สารพิษ : digitalis

  อาการ : ระคายเคืองเยื่อบุในปากและกระเพาะอาหารก่อน ตามด้วยอาการอาเจียน ท้องเดิน ปวดศีรษะและปวดท้อง ถ้ารับประทานเข้าไปมาก และล้างท้องไม่ทัน สารพิษจะถูกดูดซึมผ่านทางลำไส้และแสดงพิษต่อหัวใจ ซึ่งจะเกิดขึ้นช้าหรือเร็ว ขึ้นกับชนิดของไกลโคไซด์

  วิธีการรักษา :

  1. นำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
  2. ล้างท้อง
  3. รักษาตามอาการ
  4. ถ้าจาก EKG พบว่า มี Ventricular tachycardia ควรให้ potossium chloride (5-10 g) หรือให้ K+ (80 mEq/L) การเจ็บแขนอาจช่วยด้วยการนวด และ ประคบน้ำร้อน