มะขามคางคก

• ชื่อไทย
  มะขามคางคก
• ชื่ออื่น
  ต้นอัมพวา นัมนัม นางอาย
• ชื่อวิทยาศาสตร์

  Cynometra cauliflora L.

• ชื่อวงศ์
  LEGUMINOSAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

• ลักษณะวิสัย

  เป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 3-6 เมตร ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มกลมแผ่กิ่งก้านห้อยย้อย โคนต้นเป็นพูพอนขนาดเล็ก เปลือกต้นสีน้ำตาลอมเทา มีรอยด่างขาวทั่วไป เป็นปุ่มปม ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของช่อดอก

• ลักษณะใบ

  ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ เรียงสลับ ใบย่อย 2-4 คู่ รูปข้าวหลามตัดแกมขอบขนาน ปลายใบแหลมทู่โคนใบแหลมและเบี้ยว ขอบใบเรียบ แผ่นใบบางแต่ค่อนข้างเหนียว สีเขียวสดเรียบเป็นมัน ใบอ่อนสีเขียว อมชมพู ออกเป็นช่อห้อยย้อย

• ลักษณะดอก

  ดอกออกเป็นช่อแบบกระจะที่กิ่งขนาดใหญ่ และลำต้น ช่อดอกห้อย ดอกย่อยขนาดเล็ก โคนกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 2 แฉก โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปช้อน กลีบบางเป็นริ้ว

• ลักษณะเมล็ด
   
• ลักษณะผล

  ผลเป็นแบบผลสดแบบมีเนื้อ เป็นฝักพองหนาผิวขลุขละ รูปครึ่งวงกลม ปลายแหลมเป็นจะงอย สีน้ำตาลอมเขียว เมื่อสุกจะเป็นสีน้ำตาลอมเหลือง ผิวเต่งตึงอวบน้ำ รสชาติหวานอมเปรี้ยว เมล็ดรูปครึ่งวงกลม แบนและบาง สีน้ำตาลอ่อน 1 เมล็ดต่อผล ออกดอกและติดผลตลอดปี

• สรรพคุณ

  เป็นไม้หายาก ใกล้สูญพันธุ์ สามารถรับประทานได้ทั้งผลสดและผลที่สุกแล้ว โดยรับประทานเป็นผลไม้ผลสดรูปทรงของผลไม้น่ารับประทาน เปลือกต้น ราก รักษาโรคเกี่ยวกับเลือด และรักษาโรคมะเร็ง