ทุเรียนเทศ 

ทุเรียนเทศ ชื่อสามัญ Soursop, Prickly custard apple)

ทุเรียนเทศ ชื่อวิทยาศาสตร์ Annona muricata L. จัดอยู่ในวงศ์กระดังงา (ANNONACEAE)

สมุนไพรทุเรียนเทศ มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า มะทุเรียน (ภาคเหนือ), หมากเขียบหลด (ภาคอีสาน), ทุเรียนแขก (ภาคกลาง), ทุเรียนน้ำ เป็นต้น ทุเรียนเทศ เป็นพืชชนิดหนึ่งที่จัดอยู่ในตระกูลเดียวกันกับน้อยหน่า กระดังงา นมแมว และจำปี โดยลักษณะของผลนั้นจะมีรูปร่างคล้ายทุเรียน และมีหนาม เปลือกมีสีเขียว ในส่วนของเนื้อจะมีสีขาว ฉ่ำน้ำ รสหวานอมเปรี้ยว ซึ่งพืชชนิดนี้จะปลูกมากในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และในแถบอเมริกากลาง โดยเป็นพืชที่ชอบอากาศที่มีความชื้นสูง

ทุเรียนเทศ เป็นผลไม้ที่ขาดการให้ความสำคัญทางเศรษฐกิจในไทย โดยปกติแล้วจะพบว่ามีการเพาะปลูกมากในภาคใต้ของประเทศไทย รวมไปถึงมาเลเซียและสิงคโปร์พบว่าทุเรียนเทศนี้ได้หายไปจากตลาดท้องถิ่น แต่กลับได้ในรูปของการแปรรูป เช่น น้ำทุเรียนเทศเข้มข้น น้ำทุเรียนเทศบรรจุกล่องพร้อมดื่มในร้านแถวรัฐปีนังของมาเลเซีย

ทุเรียนเทศ ในทางโภชนาการแล้วถือว่ามีคาร์โบไฮเดรตสูง โดยเฉพาะน้ำตาลฟรุกโทส และยังมีวิตามินบีและวิตามินซี ส่วนที่นำมาใช้เป็นยาคือส่วนของใบ ผล และเมล็ด

การรับประทานทุเรียนเทศติดต่อกันทุกวันเป็นระยะเวลานาน อาจจะทำให้เกิดโรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease) เนื่องจากในผลทุเรียนเทศจะมีสาร “แอนโนนาซิน” (Annonacin) ซึ่งมีคุณสมบัติในการทำลายเซลล์สมอง และในส่วนของเมล็ดและเปลือกก็จะมีสารอัลคาลอยด์อยู่หลายชนิดที่เป็นพิษต่อร่างกาย แต่ถ้ารับประทานอย่างมีสติ ไม่ได้รับประทานติดต่อกันเป็นระยะเวลานานก็ไม่น่าจะเป็นโทษต่อร่างกาย

ประโยชน์ของทุเรียนเทศ

 ใช้รับประทานเป็นผลไม้สดหรือนำไปทำเป็นน้ำผลไม้ปั่น สารสกัดจากส่วนของใบ เมล็ด และลำต้นของทุเรียนเทศมีฤทธิ์ในการต่อต้านไวรัสและเซลล์มะเร็ง (งานวิจัยในอเมริกา) การรับประทานผลไม้ชนิดนี้จะช่วยเพิ่มน้ำนมกับหญิงให้นมบุตร ใบนำมาใช้ชงดื่มช่วยทำให้นอนหลับสบาย นำใบมาใส่ไว้ในหมอนหนุน จะช่วยทำให้หลับสบายยิ่งขึ้น (เนเธอร์แลนด์) ใบของทุเรียนเทศมีการนำมาใช้เป็นยาระงับประสาท รากและเปลือกนำมาทำเป็นชาชงดื่มแก้อาการเครียด ช่วยลดอาการเจ็บปวดและลดการเกร็ง ช่วยแก้อาการเมา ด้วยการใช้ใบขยี้ลงในน้ำผสมกับน้ำมะนาว 2 ลูก แล้วนำมาจิบเล็กน้อยและเอาน้ำที่่เหลือลูบหัว  ผลสุกช่วยรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน ผลดิบใช้รับประทานเพื่อรักษาโรคบิด เมล็ดนำมาใช้ในการช่วยสมานแผลและห้ามเลือด ผลดิบนำมาตำแล้วพอกเป็นยาฝาดสมาน เมล็ดของทุเรียนเทศนี้จะมีพิษ จึงนำมาใช้ทำยาเบื่อและทำเป็นยาฆ่าแมลงศัตรูพืช ใบทุเรียนเทศนำมาใช้ปูให้ผู้ป่วยที่เป็นไข้นอน ซึ่งจะช่วยลดอาการไข้ลงได้ทันทีเมื่อตื่นนอน (แถบคาริบเบียน) ใบของทุเรียนเทศมีสรรพคุณเป็นยาแก้อาการท้องอืด ด้วยการนำมาขยี้ผสมกับปูนแล้วนำมาทาบริเวณท้อง ใบใช้รักษาโรคผิวหนัง แก้อาการไอ อาการปวดตามข้อ ด้วยการนำมาขยี้ผสมกับปูนแล้วนำมาทา เปลือก ราก และดอกมีการนำมาใช้เกี่ยวกับข้ออักเสบและผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับตับ น้ำสกัดจากเนื้อยังช่วยในการขับพยาธิได้ สามารถนำไปแปรรูปเป็นผลไม้กวนต่าง ๆ ไอศกรีม เยลลี่ ซอส รวมไปถึงผลไม้กระป๋องด้วย ทุเรียนเทศนิยมนำมาใช้ประกอบอาหาร อย่างเช่น แกงส้มและเชื่อม (ภาคใต้)

ข้อมูลทางโภชนาการของผลทุเรียนเทศดิบต่อ 100 กรัม

พลังงาน 66 กิโลแคลอรี คาร์โบไฮเดรต 16.84 กรัม น้ำตาล 13.54 กรัม เส้นใย 3.3 กรัม ไขมัน 0.30 กรัม โปรตีน 1.00 กรัม วิตามินบี 1 0.070 มิลลิกรัม 6% วิตามินบี 2 0.050 มิลลิกรัม 4% วิตามินบี 3 0.900 มิลลิกรัม 6% วิตามินบี 6 0.059 มิลลิกรัม 5% วิตามินบี 9 14 ไมโครกรัม 4% วิตามินซี 20.6 มิลลิกรัม 25% ธาตุแคลเซียม 14 มิลลิกรัม 1% ธาตุเหล็ก 0.6 มิลลิกรัม 5% ad ธาตุแมกนีเซียม 21 มิลลิกรัม 6% ธาตุฟอสฟอรัส 27 มิลลิกรัม 4% ธาตุโพแทสเซียม 278 มิลลิกรัม 6% ธาตุสังกะสี 0.1 มิลลิกรัม 1%