ผักไชยา(ต้นผงชูรส)
ผักไชยา
มีชื่อวิทยาศาสตร์Cnidoscolus aconitifolius(Mill.) I.M.Johnst.อยู่ในวงศ์Euphorbiaceae
ชื่อพ้องCnidoscolus chayamansaMcVaugh
ชื่อพื้นเมืองหรือชื่ออื่นๆChaya,คะน้าเม็กซิโก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ คะน้าเม็กซิโกไม่ใช่พืชท้องถิ่นของประเทศไทย มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตร้อนของประเทศเม็กซิโกมีการกระจายพันธุ์อยู่ในกัวเตมาลา และอเมริกากลาง ลักษณะทางพฤกษศาสตร์คือ เป็นไม้พุ่ม อายุหลายปี ลำต้นมีลักษณะอวบน้ำ มีความสูงของลำต้นประมาณ 2-6 ม. เปลือกลำต้นเป็น
สีน้ำตาลมีน้ำยางสีขาวอยู่ภายใน ลักษณะของใบคล้ายกับใบเมเปิ้ล ขอบใบแยกออกเป็น 3-4 แฉก ดอกมีสีขาว ออกดอกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่ง ในแต่ละช่อประกอบไปด้วยดอกย่อยจำนวนมาก โดยทั่วไปมักตัดแต่งเป็นทรงพุ่มให้มีความสูงประมาณ 2 ม. เพื่อให้สะดวกต่อการเก็บเกี่ยว
สรรพคุณทางยา ในทางการแพทย์พื้นบ้านของต่างประเทศจะใช้เป็นยาระบาย ขับปัสสาวะ เพิ่มการไหลเวียนโลหิต ช่วยย่อยอาหาร
การสืบค้นฐานข้อมูลงานวิจัย สารสำคัญที่พบในใบคะน้าเม็กซิโกเป็นสารในกลุ่มflavonoidsและphenolic acidsนอกจากนี้ยังพบสารในกลุ่มsaponinsและ
alkaloidsการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่ามีฤทธิ์ต้านจุลชีพฤทธิ์ต้านการอักเสบ ช่วยปกป้องหลอดเลือดและหัวใจมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ลดระดับน้ำตาลในเลือด และลดไขมันในเลือด แต่ทั้งหมดเป็นการศึกษาในรูปแบบของสารสกัดและสารส าคัญที่แยกได้จากส่วนใบ เช่น สารในกลุ่มflavonoids, alkaloids
และยังเป็นเพียงการศึกษาในระดับหลอดทดลองและสัตว์ทดลอง
ผลกระทบต่อสุขภาพ:ส่วนที่นิยมนำมารับประทานคือใบและยอดอ่อน ซึ่งมีรสชาติคล้ายกับคะน้าควรปรุงใบให้สุกก่อนรับประทานเนื่องจากใบดิบมีกรดไฮโดรไซยานิคที่เป็นพิษสูง สามารถรับประทานได้สูงสุด 5 ใบต่อวัน เพื่อให้สามารถรับประทานได้อย่างปลอดภัยเวลาในการปรุงที่ต้องการคือ 5-15 นาที
ข้อแนะนำ
เนื่องจากใบและยอดของคะน้าเม็กซิโกมีสารพิษในกลุ่มไฮโดรไซยานิก ไกลโคไซด์ (hydrocyanic glycosides)หากได้รับในปริมาณมากหรือติดต่อกันเป็นเวลานาน ก็อาจทำให้เกิดอาการพิษจากการได้รับสารไซยาไนด์ (cyanide)ได้ดังนั้นควรปรุงให้สุกด้วยความร้อนเพื่อทำลายพิษอย่างน้อย15-20นาทีก่อนนำไป
รับประทานและไม่แนะนำให้รับประทานแบบดิบ